ایزوگام یاغمور

من فکر می‌کنم هنوز ضرورت ورود به بورس برای تعیین قیمت احساس نمی‌شود. در مورد رعایت استاندارد هم اکثر کارخانه‌داران خودشان یک آزمایشگاه کوچک دارند که می‌توانند بلافاصله میزان خاکستر را مشخص کرده و بر اساس آن قیمت گذاری کنند. از اول توافق می‌کنند که اگر مثلا میزان خاکستر زیر پنج درصد بود، قیمت آن چهارصد هزار تومان است. ضمن اینکه نمی‌توان طبق معدن قیمت را تعریف کرد چون هر معدنی می‌تواند حاوی قیری با درصدهای متفاوت خاکستر باشد. قیر طبیعی به نسبت درصد خاکستر موجود در آن به طور متوسط بین پنجاه تا چهارصد هزارتومان قیمت‌گذاری می‌شود و همه ترجیح می‌دهند در زمان خرید بر سر قیمت توافق کنند. البته نمی‌توان به طور قطع تضمین کرد که تمام سفارش خریدار با همان درصدی است که درخواست کرده بود، اما این موضوع هم هنوز مشکلی ایجاد نکرده است. از طرفی چون میزان عرضه و تعداد معادن بالا و رقابت کم است، هنوز نیاز به ورود به بورس احساس نشده که مثلا از این طریق از ظلم به معدن دار یا خریدار جلوگیری شود. طبیعتا به محض روبه‌رو شدن با چنین شرایطی، ورود به بورس کالا راه‌حل بسیار مناسبی خواهد بود. هر کالایی می‌تواند وارد بورس شود، چون بورس محل از بین رفتن رانت‌ها، ایجاد فرصت مساوی برای خریداران و فروشندگان، محک زدن و کشف قیمت‌ها است. در این بخش معدن دار به دلیل گستردگی معادن و هزینه پایین کشف و برداشت، هنوز این احساس نیاز را نمی‌کند و این برایشان صرفه اقتصادی دارد؛ البته تا زمانی که مشتری داشته باشند. خریداران هم به دلیل عرضه فراوان، هنوز احساس نمی‌کنند که مثلا کسی رانتی ایجاد کرده باشد که در صورت وجود بورس بتوان در شرایط مساوی با دیگر خریداران بود. هر دو طرف هنوز انگیزه حضور در بورس را ندارند اما ممکن است این ضرورت در آینده احساس شود؛ مخصوصا اگر دولت، کارخانه‌هایی را که آسفالت می‌سازند، مجبور کند که در جاده‌ها حتما از قیرهای اصلاح شده استفاده کنند که از قیر معدنی در آنها استفاده می‌شود، به این ترتیب این محصول وارد عرصه مصرف شده در نتیجه نیاز به رعایت استاندارد پیدا می‌کند. این روند در آینده شرایط را به گونه‌ای پیش می‌برد که ناگزیر به ورود این محصول به بورس هستیم، اما فعلا مثل میوه‌ای است که هنوز به شرایط بورس نرسیده است.